Narrative Terapi Uygulamalarını Şekillendiren Temel Fikirler

Köklü felsefi mirasın Narrative Terapi’ye getirdiği belli başlı temel bakış açıları ve prensipler vardır. İşte, bunlardan bazıları şunlardır:

  1. İnsanlar anlam üreticileridir.
  2. Anlamlar insan üzerinde etkilidir.
  3. Öyküler, anlam kazandırmak için bir çerçeve oluşturur.

Narrative Terapi’ye göre insanlar yaşadıkları deneyimlerin pasif değil aktif alıcılarıdır. Başlarına gelen olayları yorumlayan ve bu olaylara anlamlar atfeden insanlar yarattıkları bu anlamlar çerçevesinde yanıtlar oluşturur. Herhangi bir olay veya durum bir kişi veya topluluk tarafından tarihsel, kültürel ve bağlamsal olarak anlamlandırıldığı için bu anlamın meydana çıkarılması oldukça önemli görülür. Çünkü bu anlamın ortaya çıkarılması bireyin belli bir olay veya durum karşısında verdiği tepkileri anlamak için gereklidir. Narrative Terapi sürecinde olaylar ve bu olaylar karşısında kişinin verdiği veya vermediği tepkiler, kişinin bunlara atfettiği anlamlar ve hayatında kıymet verdiği değerler ile kimliği arasında devamlı bir zikzak çizilir.

  1. Hikâyeler bir bağlam içinde gerçekleşir.
  2. Bazı hikâyeler var olmak için diğerlerinden daha fazla alana sahiptir.
  3. Kimliği ilişkisel olarak anlamak gerekir.

Narrative Terapi’nin desteklediği felsefeye göre hayatımızı şekillendiren ve yön veren asıl şey, deneyimlerimize ve hayatta attığımız adımlara atfettiğimiz anlamlardır. Bu anlamların oluşmasında, yayılmasında ve güçlenmesinde hikâyelerin yeri ve önemi çok büyüktür. Narrative metaforu da insanların kendilerini ve hayatı anlamlandırken bunu hikâyelerle yaptığını söyler. Yani kimliklerimizi hikâyelerimiz şekillendirir. 

İnsanların kimliklerini şekillendiren hikâyelerin oluşumunda kendileri kadar tarihsel, sosyal ve kültürel bağlamın da rolü vardır. Narrative Terapistler bağlamların  ait olduğu hikâyelerden zengin anlamlar çıkararak hangi hikâyelerin kabul edileceği, daha çok anlatılacağı ve kabul edileceğinde etkili olduğunu savunur. Dolayısıyla bazı hikâyeler bir olay ve onun anlamı hakkında diğerlerinden daha fazla alana sahiptir.

  1. İnsanlar her zaman harekete geçer.
  2. Hayat tek katlı değil çok katlıdır.